لحظه‌ی تحویلِ سال ۱۴۰۴
لحظه‌ی فرخنده‌ی تحویلِ سالِ ۱۴۰۴ هجری خورشیدی به وقتِ رسمیِ ایران، ساعت ۱۲ و ۳۱ دقیقه و ۳۰ ثانیه ظهرِ روز پنج‌شنبه ۳۰ اسفند ۱۴۰۳ هجری خورشیدی، مطابق با ۲۰ مارسِ ۲۰۲۵ میلادی است.
ما لُعبَتکانیم و فلک لُعبَت‌باز،
از روی حقیقتی نه از روی مَجاز؛
یک‌چند درین بساط بازی کردیم،
رفتیم به صندوقِ عدم یک‌یک باز
حکیم عمر خیام
یک قانون در تقویم ایرانی وجود دارد: اگر تحویل سال قبل از ساعت 12 ظهر باشد، آن روز به عنوان اولین روز فروردین محسوب می شود. اما اگر تحویل سال، بعد از ساعت 12 ظهر باشد، آن روز در تقویم روز آخر اسفند محسوب می شود.
میدونستید یک قانون جالب در تقویم ایرانی (هجری شمسی) وجود داره که تعیین می‌کنه روز تحویل سال نو (نوروز) چطور به‌عنوان اولین روز فروردین یا آخرین روز اسفند ثبت می‌شه. بیایم این موضوع رو مرحله به مرحله توضیح بدیم:
تحویل سال چیست؟
تحویل سال در تقویم هجری شمسی لحظه‌ایه که خورشید دقیقاً وارد نقطه اعتدال بهاری می‌شه، یعنی وقتی که طول روز و شب برابر می‌شه و بهار رسماً شروع می‌شه. این لحظه بر اساس محاسبات نجومی دقیق مشخص می‌شه و هر سال زمانش فرق داره.
قانون تعیین روز:
اگه این لحظه (تحویل سال) قبل از ساعت 12 ظهر به وقت محلی ایران اتفاق بیفته، همون روزی که تحویل سال رخ داده، به‌عنوان اولین روز فروردین (روز اول سال جدید) در تقویم ثبت می‌شه.
اما اگه تحویل سال بعد از ساعت 12 ظهر باشه، اون روز به‌عنوان آخرین روز اسفند (آخرین روز سال قبل) در نظر گرفته می‌شه و سال جدید از روز بعدش شروع می‌شه.
چرا این قانون وجود داره؟
این قاعده احتمالاً برای ساده‌سازی و هماهنگی تقویم با زندگی روزمره مردم طراحی شده. چون در فرهنگ ایرانی، روز از نیمه‌شب شروع نمی‌شه (مثل تقویم میلادی)، بلکه بیشتر با طلوع آفتاب و جریان طبیعی روز تعریف می‌شه. ساعت 12 ظهر به‌عنوان یک نقطه میانی در روز انتخاب شده تا مشخص کنه که آیا روز جاری هنوز به سال قدیم تعلق داره یا وارد سال جدید شده.
مثال عملی:
فرض کن تحویل سال در تاریخ 29 اسفند ساعت 10 صبح باشه. طبق این قانون، همون 29 اسفند می‌شه اول فروردین و سال نو از همون روز شروع می‌شه.
حالا اگه تحویل سال در 29 اسفند ساعت 2 بعدازظهر باشه، 29 اسفند همچنان آخرین روز سال قدیم (آخرین روز اسفند) حساب می‌شه و سال جدید از 30 اسفند (که می‌شه اول فروردین) شروع می‌شه.
نکته فرهنگی:
این قانون نشون‌دهنده دقت و توجه ایرانی‌ها به هماهنگی تقویم با طبیعت و پدیده‌های نجومیه. نوروز همیشه با شروع بهار گره خورده و این قانون کمک می‌کنه که شروع سال جدید با این لحظه طبیعی هم‌راستا باشه.
تحویل سال 1404 در ساعت 12:31:30 روز پنج‌شنبه 30 اسفند رخ می‌ده و به همین دلیل، این روز به‌عنوان آخرین روز سال 1403 در نظر گرفته می‌شه. طبق قانونی در تقویم ایرانی، اگر تحویل سال قبل از ساعت 12 ظهر باشه، همون روز به‌عنوان اولین روز فروردین ثبت می‌شه؛ اما اگر بعد از 12 ظهر باشه، اون روز آخرین روز اسفند محسوب می‌شه و سال جدید از روز بعد آغاز می‌شه. بنابراین، جمعه 31 اسفند اولین روز سال 1404 خواهد بود.
سال 1404 چه سالیه؟
سال 1404 به نام “مار” شناخته می‌شه. مار در این نام‌گذاری نماد شانس، ثروت و تحول تلقی می‌شه.
چرا سال‌ها در تقویم ایرانی با نام حیوانات شناخته می‌شن؟
سنت نام‌گذاری سال‌ها با نام حیوانات ریشه در تقویم دوازده‌گانه حیوانی داره که از زمان ورود مغول‌ها به ایران رواج پیدا کرد و تحت تأثیر تقویم چینی شکل گرفت. این تقویم که چرخه‌ای 12 ساله داره، در فرهنگ‌های مختلفی مثل چین، ژاپن، کره جنوبی و تایلند هم استفاده می‌شه. در گذشته، چون به خاطر سپردن اعداد برای مردم عادی سخت بود، از نام حیوانات برای نام‌گذاری سال‌ها استفاده می‌کردن تا شناسایی و به‌یادآوری سال‌ها، سن افراد یا رویدادها ساده‌تر بشه.
بعضی محققان می‌گن این نام‌گذاری با طالع‌بینی و باور به تأثیر ستاره‌ها بر سرنوشت آدما مرتبط بوده. در تقویم چینی هم هر سال با ویژگی‌های خاصی برای شخصیت و سرنوشت افراد تعریف می‌شه. مردم هم با این نمادها سعی می‌کردن اتفاقات سال رو پیش‌بینی کنن؛ مثلاً می‌گفتن سال مار، سال شانس و ثروت و تغییره و قراره سال خوبی باشه.
